Đỗ Minh

 

 

Ngày 31/12/2022, Sở Khoa học và Công nghệ tổ chức Hội đồng nghiệm thu cấp Thành phố để đánh giá quá trình thực hiện và kết quả của đề tài “Nghiên cứu đề xuất phân cấp, phân quyền ở Thành phố Hà Nội”,  mã số CT01/01-2021-2, do TS. Đoàn Trung Kiên – Hiệu trưởng Trường Đại học Luật Hà Nội làm Chủ nhiệm.

Hội đồng nghiệm thu cấp Thành phố do TS. Lê Văn Hoạt - Nguyên Phó Chủ tịch thường trực HĐND Thành phố, Chủ nhiệm Chương trình KH&CN cấp Thành phố CT02 làm Chủ tịch Hội đồng. TS. Nguyễn Quốc Hà – Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ là Phó Chủ tịch; đại diện các phòng Sở KH&CN.

Vấn đề phân cấp, phân quyền giữa trung ương và chính quyền địa phương là vấn đề có tầm quan trọng, được quy định trong Hiến pháp năm 2013 và Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2019.

Thực tế phân cấp, phân quyền ở Việt Nam vẫn còn phát sinh một số vấn đề hạn chế như: Phân cấp đồng loạt và đại trà; Phân cấp không đồng bộ; Phân định chưa rõ ràng. Việc phân cấp, phân quyền chưa chú ý đến năng lực thực tế của mỗi cấp chính quyền, mỗi địa phương. Trong quá trình phân cấp, phân quyền, chính quyền trung ương còn quyết định những vụ việc cụ thể, những chính sách tầm vi mô, việc phân cấp còn mang tính đồng loạt và chưa rõ ràng, chưa xác định cụ thể mỗi cấp chính quyền nói chung và chính quyền đô thị có những nhiệm vụ và thẩm quyền gì.

Cụ thể hoá chủ trương, chính sách của Trung ương, Văn kiện Đại hội đại biểu lần thứ XVII của Đảng bộ thành phố Hà Nội nhiệm kỳ 2020-2025 xác định việc đề xuất Quốc hội sửa đổi, bổ sung Luật Thủ đô tạo thể chế thuận lợi để xây dựng, phát triển Thành phố là một trong ba khâu đột phá của Thành phố. Văn kiện cũng nhấn mạnh “thực hiện phân cấp, uỷ quyền mạnh mẽ hơn cho các cấp, ngành, địa phương về quản lý kinh tế-xã hội gắn với phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi, đảm bảo nguyên tắc không trùng, không sót. trong thực hiện các chức năng, nhiệm vụ và thẩm quyền quản lý nhà nước, nâng cao hiệu quả giải quyết công việc".

Đây là những chủ trương, chính sách rất cần được thể chế hoá đầy đủ thành quy định của pháp luật trong đó có Luật Thủ đô. Phân cấp, phân quyền giữa Trung ương và địa phương từ thực tiễn trên đại bàn Thủ đô Hà Nội là một trong những vấn đề lớn đặt ra nhằm nâng cao hiệu lực. hiệu quả của các cơ quan nhà nước.

Chính vì lẽ đó, đề tài “Nghiên cứu để phân cấp, phân quyền ở thành phố Hà Nội" được thực hiện nhằm mục tiêu

- Làm rõ cơ sở khoa học về phân cấp, phân quyền.

- Đánh giá đúng thực trạng phân cấp, phân quyền ở Thành phố Hà Nội.

- Đề xuất được quan điểm, định hướng, chính sách và giải pháp phân cấp, phân quyền ở Thành phố Hà Nội.

- Đề xuất những nội dung cần sửa đổi, bổ sung trong Luật Thủ đô.

Trên cơ sở kế thừa và chọn lọc những kết quả nghiên cứu trước đây, đề tài “Nghiên cứu đề xuất phân cấp, phân quyền ở Thành phố Hà Nội cần tiếp tục nghiên cứu, giải quyết những vấn đề như: Nghiên cứu cơ sở khoa học của phân cấp, phân quyền như: khái niệm, đặc điểm, nguyên tắc, vai trò, nội dung ... về phân cấp, phân quyền; phân cấp, phân quyền trong xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam; kiểm soát quyền lực nhà nước đối với vấn đề phân cấp, phân quyền; các yếu tố ảnh hưởng và điều kiện đảm bảo phân cấp, phân quyền trong tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước; Nghiên cứu thực tiễn phân cấp, phân quyền ở một số nước trên thế giới và kinh nghiệm đối với Việt Nam, bao gồm đại diện thủ đô ở một số nước Châu Âu, Đông Bắc Á, Đông Nam Á và Thành phố Hồ Chí Minh, Thành phố Đà Nẵng; Nghiên cứu thực trạng phân cấp, phân quyền ở Việt Nam nói chung và chính quyền Thành phố Hà Nội nói riêng. Nhất là thực trạng phân cấp, phân quyển, hạn chế, nguyên nhân và những vấn đề đặt ra trong những lĩnh vực then chốt, quan trọng của Thành phố Hà Nội; Nghiên cứu đề xuất quan điểm, định hướng, chính sách, giải pháp phân cấp, phân quyền ở Thành phố Hà Nội và những nội dung cần sửa đổi, bổ sung trong Luật Thủ đô.

Kết quả của đề tài đã cung cấp các luận cứ khoa học bảo đảm tính thuyết phục về phân cấp, phân quyền giữa Trung ương và địa phương để các cơ quan nhà nước có thẩm quyền tiến hành sửa đổi, bổ sung các văn bản pháp luật trong đó trực tiếp là Luật Thủ đô, giải quyết được những nút thắt, bất cập về thể chế, nâng cao trách nhiệm của chính quyền Thành phố trong việc thực hiện nhiệm vụ được giao. Góp phần tháo gỡ được những vướng mắc, bất cập trong quá trình điều hành, quản lý chính quyền đô thị tại thành phố Hà Nội mà một trong những nguyên nhân chính là từ phân cấp, phân quyền chưa được quy định đầy đủ và cụ thể; giúp chính quyền các cấp của Thành phố nâng cao tính năng động, sáng tạo, chủ động trong triển khai những nhiệm vụ, giải pháp phát triển kinh tế-xã hội.

Đồng thời, với những giải pháp về phân cấp, phân quyền trong từng lĩnh vực sẽ góp phần khắc phục được những vướng mắc tử thể chế và cả quá trình thực hiện phân cấp, phân quyền tại thành phố Hà Nội hiện nay. Đặc biệt với đề xuất chính sách sửa đổi, bổ sung Luật Thủ đô sẽ là cơ sở để thành phố Hà Nội có thêm bằng chứng khoa học, lý giải cho sự cần thiết sửa đổi, bổ sung Luật Thủ đô, đây là giá trị quan trọng về hoàn thiện thể chế mà đề tài có được.

Kết quả nghiên cứu của đề tài có khả năng tác động tới sự phát triển kinh tế, xã hội, an ninh, quốc phòng... của Thành phố. Với những đề xuất các giải pháp phân cấp, phân quyền mạnh mẽ hơn cho các cấp, ngành, địa phương về quản l kinh tế xã hội gần với phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi, đảm bảo nguyên tố không trùng, không sót trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ và thẩm quyền quân lý nhà nước sẽ có tác động rất tích cực nếu được ứng dụng. Thành phố sẽ tận dụng hiệu quả cơ hội từ hội nhập quốc tế, thành tựu của Cách mạng công nghiệp lần thể Tư; đồi mới mạnh mẽ mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế dựa trên ứng dụng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; khai thác tối đa và sử dụng hiệu quả mọi người lực phát triển cùng cơ chế đặc thù về tài chính-ngân sách; tạo lập môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, nâng cao năng lực cạnh tranh, thúc đẩy phát triển kinh tế.

Ngoài ra, những kết quả nghiên cứu về phân cấp, phân quyền trong những lĩnh vực quan trọng của Thành phố như đầu tư, xây dựng, giao thông, đất đai, giáo dục, y tế... với những đánh giá khách quan về thực trạng, chỉ ra nguyên nhân vướng mắc để có được đề xuất chính sách, giải pháp tháo gỡ cả về thể chế và cách thức tổ chức thực hiện sẽ rất có giá trị và tác động trực tiếp đến sự phát triển kinh tế, xã hội của Thành phố; nâng cao chất lượng công tác quy hoạch, quản lý quy hoạch, tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý đô thị, dân cư, trật tự xây dựng, bảo đảm kỷ cương, văn minh đô thị; nâng cao chất lượng, hiệu quả chỉnh trang, phát triển, hiện đại hoá đô thị gắn với phát triển kinh tế đô thị theo hướng bền vững, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý, sử dụng tài nguyên, bảo vệ môi trường, tạo sự chuyển biến đối với các vấn đề dân sinh.

Phân cấp, phân quyền giúp thành phố Hà Nội phát triển nhanh và bền vững, bảo đảm an sinh xã hội, chất lượng cuộc sống của người dân Thủ đô; đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, phát triển văn hoá con người Hà Nội nhằm phát huy truyền thống Thăng Long-Đông Đô-Hà Nội, thành phố vì Hoà Bình, thành phố sáng tạo; phân cấp, phân quyền đảm bảo tính thống nhất trong chỉ đạo, điều hành của Thành phố, đảm bảo tính độc lập, tự chủ, năng động, sáng tạo của chính quyền các cấp nhưng đặt trong sự kiểm soát quyền lực nhà nước, tăng trách nhiệm giải trình của các cấp là nền tảng, cơ sở quan trọng cho sự ổn định về chính trị, phát triển kinh tế-xã hội, giữ vững an ninh, quốc phòng, bảo đảm an ninh, an toàn xã hội, phòng chống tội phạm hiệu quả.

Các thành viên Hội đồng nghiệm thu cấp Thành phố đánh giá cao sự nghiêm túc, cố gắng của chủ nhiệm đề tài và đơn vị chủ trì cũng như những kết quả đạt được của đề tài. Đồng thời nhất trí nghiệm thu đề tài đạt loại Xuất sắc.